تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر قیمت مسکن

*بهروز ملکی- بانک مرکزی بالاخره تصمیم کبری را گرفت و نرخ های سود بانکی را از روز 11 شهریورماه کاهش داد. صرفنظر از این‌که هنوز هم برخی از بانک‌ها، با لطایف الحیلی نرخ‌های سود بالاتر از نرخ‌های رسمی به سپرده‌گذاران پرداخت می کنند، سئوال این است که کاهش نرخ سود سپرده های بانکی چه تاثیری بر بازار مسکن خواهد داشت؟

کاهش نرخ سود سپرده های بانکی از دو کانال، تقاضای مسکن را تحریک می‌کند؛

1-با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، انگیزه سپرده‌‏‏گذاری در بانک، کاهش یافته و بخشی از نقدینگی به سمت بازار مسکن روانه می شود و باعث تحریک تقاضای مسکن (خصوصا تقاضای سرمایه ای و سوداگرانه) و در نتیجه افزایش قیمت مسکن می‌شود.

این پدیده بر این مبنا استوار است که مسکن و حساب‌های پس‌انداز بانکی، دارایی‌های جایگزین هستند. از این‏ رو هر زمان که بازدهی یکی از این دو دارایی‌ کم می‌شود، تقاضا به سمت دارایی رقیب جریان می‌یابد. شایان توجه است که به اعتقاد بسیاری از صاحب‏نظران اقتصاد مسکن در ایران، مهم‎ترین بازار رقیب مسکن، سپرده‎های بانکی است.

2-نرخ سود تسهیلات بانکی ارتباط نزدیکی با نرخ سود سپرده‌های بانکی دارد. بر این اساس با کاهش نرخ سود سپرده‌ها، نرخ سود تسهیلات خرید نیز به تدریج کاهش یافته و تمایل خریداران برای پذیرش بدهیِ بالا و خرید خانه افزایش می‌یابد که این مسئله، تحریک بیش‌تر تقاضا (خصوصا تقاضای مصرفی) و در نهایت افزایش تدریجی قیمت مسکن را به دنبال دارد.

مجموع دو عامل فوق موجب انتقال به راست منحنی تقاضای مسکن بر اثر کاهش نرخ سود بانکی و به تبع افزایش قیمت مسکن است.

در سمت عرضه مسکن نیز با کاهش نرخ سود سپرده های بانکی، زمینه کاهش نرخ سود تسهیلات تولید مسکن فراهم می شود، موضوعی که می‌تواند به نوبه خود موجب تعدیل هزینه تمام شده ساخت مسکن شود.

با این حال به نظر می‏ رسد در کوتاه مدت و میان مدت، اثر تغییرات بهره بانکی بر سمت تقاضای مسکن، به مراتب قوی‎تر از سمت عرضه است.

در مجموع، برآیند اثر کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی بر قیمت مسکن (صرفنظر از سایر عوامل تاثیرگذار مانند خانه‌های خالی، نقدینگی، قیمت نفت، وام مسکن و...) افزایشی ارزیابی می شود.

*کارشناس اقتصاد مسکن