کاهش نرخ سود،وام خواران و دلالان را به بانک ها سرازیر نکند

به گزارش خبرنگار «اخبار بانک»، این روزها کاهش سقف سود بانکی در راستای افزایش سطح فعالیت بنگاههای تولیدی و خدماتی و به موازات آن انتقاد بانک ها از روند کاهش تحمیلی سود بانکی همزمان با افزایش تورم به یکی از مهمترین چالش های اقتصادی کشور تبدیل شده است.

بسیاری از مشتریان بانک ها می گویند که کاهش دو درصدی نرخ سود باعث شده تا به فکر بازارهای سودآور دیگری باشیم و از سوی دیگر برخی هم مدعی اند که موسسات و بانک ها بازهم نرخ سود را با روش های پیچیده دور می زنند و جای نگرانی نیست!

بسیاری از کارشناسان اقتصادی همگام با عموم مردم و دریافت کنندگان تسهیلات بانکی موافق کاهش سود بانکی هستند و افزایش سود بانکی را دلیل افزایش هزینه های تولید و تورم ارزیابی می کنند.از طرف دیگر بخش وسیعی از کارشناسان عموما در بدنه نظام بانکی با انتقاد از سیاست دولت مبنی بر کاهش سود بانکی هزینه جذب و نگهداری پول را بیش از 20 درصد اعلام می کنند و مدعی می شوند که این کار دولت دامنه سود دهی بانک ها را کاهش می دهد.

مخالفان کاهش نرخ سود بانکی بر این اندیشه هستند که کاهش سود موجب کاهش میزان سپرده های مردم نزد بانک ها و در نتیجه خروج سرمایه ها و سپرده های مردم و حرکت آن به سمت خرید مسکن طلا سکه ارز و در نهایت ایجاد تورم جدید می شود، ضمن آنکه مدعی هستند کاهش سود تسهیلات باعث افزایش تقاضا برای دریافت وام از سیستم بانکی هم می شود و بانک ها قادر به پاسخگویی به نیاز متقاضیان نخواهند بود.

در طرف مقابل موافقان کاهش سود ، علت اصلی تورم را گرانی تسهیلات می دانند و بر این باورند که اگر فعالیت بانکی در کشور تا این حد سودآور نبود متقاضیان ایجاد بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی تا این حد مورد استقبال صاحبان سرمایه های کلان قرار نمی گرفت و سرمایه های بانکهای خصوصی هر سال دو برابر نمی شد.

این مساله اگرچه همانند بسیاری دیگر از تصمیمات کلان اقتصادی در کشور مخالفان و موافقانی در عرصه اقتصاددانان برتر هم دارد که باعث شده اقتصاد ملی از نابسامانی تصمیمات بیش از ضعف کارایی برنامه ها آسیب ببینند اما آنچه که هست امروزه به دلایل مختلف هنوز مشخص نشده که نسبت سود و میزان تورم چه نسبتی با هم دارند اینکه آیا ابتدا باید نرخ تورم کاهش یابد و بعد میزان سود یا بالعکس ابتدا باید سود تسهیلات کاهش یابدآنگاه تورم به خودی خود کاهش خواهد یافت.

به هر حال این مساله اکنون به معرکه اقتصاددانان در کشور تبدیل شده زیرا مخالفان کاهش نرخ تسهیلات بر این باورند که هر قدر بانک ها بتوانند سرمایه های سرگردان را بیشتر جمع کنند و پول کمتری در اختیار مردم باشد تورم آسانتر مهار می شود. در حالی که موافقان کاهش سود در این اندیشه خود ثابت قدم مانده اند که بانک ها ضمن بازی با پول مردم بیش از آنکه با نگاه ملی موتور اقتصادی کشور را حرکت دهند، به فکر افزایش سود و دارایی های خود هستند و دریافت وام از سیستم بانکی برای انجام کارهای تولیدی گذر کردن از هفت خان رستم و تحمل آلودگی های فراوان مالی قبل از دریافت تسهیلات از سوی بانک هاست .

البته نمی توان کتمان کرد که بانک ها هم در کشور ما به رسالت واقعی خود عمل نمی کنند و اگر واقعا ایده بانک ها افزایش تولید و اشتغال با نرخ گران تسهیلات بوده چرا حداقل در 30 سال اخیر نتوانستند به آنچه که وظیفه شان هست عمل کنند حال چه اشکالی دارد مدتی هم بانک های ما خود را با دریافت سود کمتر از تسهیلات بانکی عادت دهند و همان کاری را انجام دهند که بانک ها در بسیاری از کشورها حتی با رقم دریافت سود زیر پنج درصد عمل می کنند و اتفاقا موفق هم بوده اند .

به هر حال اقتصاد خصوصا در بخش تولید کالا و خدمات به زنجیره ای از دهها عامل مرتبط است که سود تسهیلات بانکی تنها یک بخش ـ اگر چه بسیار مهم ـ محسوب می شود و کاهش سود تسهیلات هم تنها در شرایطی می تواند به نتایج تحولی برسد که اولا تداوم داشته باشد و هر دولتی به خود اجازه ندهد با اهرمهای مهم اقتصادی تنها در حد جابجایی یک فرد در اداره ای دولتی عمل کند و به میل خود آن را کم یا زیاد کند.

به نظر می رسد دولت قصد دارد بصورت غیر مستقیم با کاهش نرخ سود، نقدینگی را به بازارهای با پتانسیل اشتغالزایی فراوان چون مسکن سرازیر کند.البته این موضوع با توجه به کاهش درآمدهای دولت و نیاز جدی به اشتغالزاریی فکر خوبی است.

همچنین طرح کاهش سود بانکی اگر چه طرح مناسبی است اما رمز اصلی موفقیت آن برای اثرگذاری و تحول اقتصادی قطع دست عوامل رانت خوار در مراحل اعطای تسهیلات بانکی و جریانهای سیاسی و قدرت است زیرا وجود دست های ناپاک در این عرصه که حامیان اصلی مفسدان اقتصادی هم محسوب می شوند تمام ویژگی های این طرح را لگدمال خواهند کرد .