طی چند سال اخیر صنعت بانکداری کشور با شروع خصوصیسازی شاهد تغییرات فراوانی با اهدافی چون پیشرفت کمیتی و کیفیتی خدمات بانکی و با توجه به نیازهای جامعه به خود بوده است، حال در سطح فعلی با تغییرات فراوان صورت گرفته در این صنعت که بر هیچ کس پوشیده نبوده و کاملا محسوس میباشد، باعث معنا پیدا كردن واژهای گمشده در نظام بانکی کشور به نام «رقابت» گردیده است.
حال با شروع نگاه تخصصی تر بانکها به فعالیتشان طی ۲ سال اخیر که نمونه آن را تغییر در چارت سازمانی بانکها با حرکت به سمت بانکداری اختصاصی و شرکتی و اهمیت پیدا نموده دسته بندی مشتریان، خدمات خاص به مشتریان کلیدی، مهم شدن محاسبه بهای تمام شده خدمات، توجه بیشتر به بحث سودآوری بانکها، مدیریت ریسک، اعتبارسنجی، آموزش تخصصی در زمینههای مختلف و در سطوح مختلف بانکها و بسیار موارد دیگر که از طریق مقالات زیادی مورد بررسی تخصصی قرار گرفتهاند بانکها را به سمت تخصصگرایی در مسیر حرفهای شدن حرکت داده است. بدون شک صنعت بانکداری در دنیا به عنوان یک حرفه تخصصی محسوب گردیده و افراد فعال در آن را بانکدار مینامند، حال آیا فضای بانکداری کشور همراه با تغییرات فراوان اقتصادی پیش آمد در جهان و ایران و بهخصوص افزایش تغییرات فراوان در متغیرهای اقتصاد داخلی، تحریمها، نیاز به افراد حرفهای در نظام بانکداری کشور را بیشتر اثبات میكند و این افراد زمانی حرفهای نامیده میشوند که در یک فرآیند مناسب و کارشناسی شده و در مجموعهای حرفهای استانداردهای لازم را فراگرفته و به آیندگان منتقل نمایند. در حال حاضر در مبحث خدمات مالی کشور که به عنوان یکی از مهمترین مباحث مهم اقتصادی میباشد مانند حسابداران و حسابرسان شاهد فعالیت انجمنهایی حرفهای در زمینه فعالیت مورد اشاره مانند انجمن حسابداران خبره یا سازمان حسابرسی، و حتی در سایر علوم شاهد وجود انجمنهای حرفهای میباشیم که باعث بسیاری از حرکتهای مثبت کوتاهمدت و بلندمدت در پیشرفت آن صنعت و شفافسازی آن گردیده است. حال صنعت بانکداری به عنوان جریان اصلی نظام اقتصادی کشور با وجود بانک مرکزی و فعالیت ۲۷ بانک همراه با مراکز علمی و پژوهشی مناسب نیاز به تشکیل چنین انجمنی نیست ؟. در حال حاضر در تمام کشورهای پیشرفته دنیا صنعت بانکداری به عنوان مهمترین صنعت اقتصادی کشور دارای تشکلهای حرفهای به خود میباشد، حتی در آسیا انجمن بانکداران آسیایی یک انجمن حرفهای در حوزه بانکداری است که از سال ۱۹۸۱ در کشور تایوان کار خود را آغاز کرده است. هدف از تشکیل این انجمن ایجاد مرجعی برای رفع اختلافات در حوزه مبادلات ارزی، توسعه اطلاعات و فرصتهای بانکی، برگزاری نشستها و جلسات در محیطی دوستانه، تقویت همکاریهای مشترک، تسهیل نقش اعضا در ارائه خدمات مالی مورد نیاز در فعالیتهای مشترک اقتصادی و انجام پروژههایی که تجارت، سرمایهگذاری و صنعت را در منطقه Asia-Pacific تقویت كند، عنوان شده است. در حال حاضر این انجمن در حدود ۹۰ عضو دارد که شامل بانکهای آسیایی و تعدادی از دفاتر بانکهای اروپایی و آمریکایی در آسیا است. اعضای این انجمن از بانکهای کشورهای ژاپن، کره، مالزی، استرالیا، هنگ کنگ، هند، اندونزی، قطر، عمان، سنگاپور و تایوان هستند که ایران دارای ۲ نماینده در این انجمن است. بانک اقتصاد نوین و بانک پاسارگاد. در بین اعضای این انجمن اعضای خارجی مهمی نیز به چشم میخورند که میتوان از
Citi bank , JP Morgan ,BNP Paribas دفتر هنگ کنگ یاد کرد. با مراجعه به پایگاه اطلاعرسانی انجمن نشان میدهد این انجمن در برگزاری دورهها، کارگاهها و تورهای تخصصی بسیار فعال بوده و ارتباط خوبی با نهادهای بینالمللی پولی و مالی در عرصه جهانی دارد که میتواند کانال ارتباطی بسیار مناسبی برای تکتک اعضا در بهبود روابط و مناسبات کاری بینالمللی باشد. مزیت دیگر عضویت در این انجمن با توجه به علاقه و تلاش بانکهای ایرانی برای حضور فعال تر در عرصه بین المللی آشنایی با ظرفیتها و پتانسیلهای منطقهای و فرا منطقهای در حوزه پولی و مالی است. انجمنهای حرفهای به طور معمول تلاش بسیاری را در کسب و انتقال تجربه و دانش بین اعضای خود معمول میدارند که این امر برای بانکهای ایرانی عضو این انجمن فرصت مغتنمی برای اطلاعیابی، دستیابی و پیادهسازی تکنولوژیها و خدمات و محصولات نوین است. از سوی دیگر فرصت ایجاد مناسبات و پیوندهای کاری میان این ۹۰ بانک است که بر پایه اعتماد شکل گرفته شد در این انجمن میتواند با سرعت بسیاری توسعه یابد. از جمه اهدفی که با تشکیل انجمن حرفهای صنعت بانکداری میتوان برای آن برنامهریزی نمود، به شرح زیر اشاره میگردد:
۱- صیانت از نقش و جایگاه صنعت بانکداری
۲- همکاری با دستگاههای دولتی و سازمانهای مردم نهاد برای رشد حرفهای صنعت بانکداری
۳- همکاری و مشارکت در اجرای برنامههای ترویجی، آموزشی، فرهنگی برای توسعه بانکداری در کشور
۴- همکاری با مراجع قانونگذار و سازمانهای تنظیم قوانین و مقررات مربوط به صنعت بانکداری
۵- حمایت حرفهای از فعالان صنعت بانکداری
۶- همکاری در تشکیل نهادهای تخصصی لازم و تشکلهای مردمی در صنعت بانکداری
۷- همکاری با نهادهای حرفهای داخلی و بینالمللی مرتبط با صنعت بانکداری
۸- برگزاری همایشها و گردهماییهای علمی، تخصصی و حرفه ای
۹- حمایت از اصول حرفهای و تخصص محوری در صنعت بانکداری
۱۰- همکاری در تهیه و تنظیم مقررات و استانداردهای بانکداری
۱۱- عضویت در نهادها و سازمانهای بینالمللی تنظیمکننده مقررات و استانداردهای بانکداری
۱۲- همکاری با دانشگاهها و مراکز پژوهشی برای ارتقاي دانش بانکداری
۱۳- شناسایی و تربيت نیروهای برتر جهت تبدیل به مدیران برتر بانکداری
۱۴- معرفی چهره های ماندگار سالانه صنعت بانکداری کشور
۱۵- طراحی و برگزاری آزمونهای حرفهای بانکداری
و بسیار اهدافی که میشود برای آن تعریف كرد.
اگر سازمانهای ذیربط چون بانکهای خصوصی و دولتی با حمایت بانک مرکزی، مراکز علمی صنعت بانکداری مانند موسسه آموزش عالی بانکداری، پژوهشکده پولی و بانکی کشور و همچنین کانون بانکهای خصوصی و سایر سازمانهای مربوطه بتوانند با بررسی این موضوع و نیاز سنجی آن، بررسی نمونه تشکلهای حرفهای تشکیل شده در زمینه بانکداری و همچنین بررسی صنعت بانکداری کشور این چنین انجمنی که با استانداردهای روز همراه باشد تشکیل دهند، مطمئنا شاهد تاثیرات فراوانی در جهت شکوفایی نظام بانکی کشور خواهیم بود. در واقع هدف از ارائه این مطالب، تاکیدی کوتاه بر لازم بودن تشکیل انجمن مورد اشاره با اهداف کلی چون بسترسازی پیشرفت همراه با کنترل و نظارت حرفهای تر در مسیر شکوفایی صنعت بانکداری و نهایتا اقتصاد کشور بوده، که امید است در آینده نزدیک شاهد حرکتهایی موثری در این زمینه توسط سازمانها و مسوولان ذیربط کشور عزیزمان ایران باشیم.