هر چه از دقایق ابتدایی دورتر میشدیم، عدم تمایل به جمعآوری صفوف فروش آشکارتر شد و لذا بخشهای جزئی از بازار که فضای بهتری داشتند، تحت تاثیر بخش بزرگتر بازار به مرور تقاضا را از دست داده و در چرخه فشار فروش قرار گرفتند و فضا تا انتهای بازار به همین شکل پیش رفت. در نتیجه معاملات روز گذشته شاخص کل با افت حدود 8 هزار واحدی تا ارتفاع دو میلیون و 123 هزار واحدی عقب نشست. ارزش معاملات بواسطه از جریان افتادن خرید و فروش سهام تا سطح 1.8 همت تنزل یافت و رقمی بالغ بر 550 میلیارد تومان از چرخه بازار خارج شد.
این روزها بازار را در حالی پیشمیبریم که تحولات سیاسی مهمترین بخش بازار است و در شرایطی تصور میکردیم که ایران فعلا واکنشی به رویدادهای اخیر نشان ندهد که شب گذشته بیش از 400 موشک از ایران (از انواع بالستیک و فتاح و هایپرسونیک) به سمت اراضی اشغالی شلیک شد و برخی مواضع دشمن مورد هدف قرار گرفت. واقعیت تا این لحظه اخبار متناقض و متفاوتی از تخریبها شنیده میشود. سپاه پاسداران میگوید: ٩٠ درصد شلیکها با موفقیت به اهداف اصابت کردند و از طرف دیگر پنتاگون به طور رسمی اعلام کرده است که "اکثر" موشکهای ایران رهگیری و سرنگون شدند. اما آنچه مشخص است این است که حمله شب گذشته بزرگتر از واکنش ایران در به اتفاقات ماه آپریل بوده است.
درخصوص اتفاقات شب گذشته تحلیلهای متفاوتی مطرح میشود. برخی معتقدند با پاسخ شب گذشته ایران، همه چیز مثل اردیبهشت جمع و جور میشود. این دسته از افراد معتقدند که ایران حملات شب گذشته هماهنگیهایی انجام داده و از آنجا که خسارت جانی و تلفات خاصی نداشتیم، خبری از پاسخ متقابل اسرائیل نخواهد بود. اما برخی دیگر معتقدند اسرائیل مطابق با تهدیدهایی که قبلا کرده، وارد پاسخ بزرگتری میشود و طی روزهای پیش رو وارد مرحله جدیدی از جنگ و درگیری خواهیم شد. اما از آنجا که قرار است نماز جمعه این هفته به امامت مقام معظم رهبری اقامه شود، تصور میکنیم دامنه درگیریها دستکم در کوتاهمدت گسترش نباید. البته اعتراف میکنیم که انتظار اتفاقات دیشب را هم نداشتیم. وقوع تحولات به قدری سریع شده که شاید خیلی نتوان اظهارنظر دقیق و مطمئنی داشت. و لذا طبیعی است که بازار هم کمی صبر کند و در سمت خرید خیلی تحرک نداشته باشیم.
البته بازار علاوه بر تحولات سیاسی، از ناحیه نرخ اخزا و بالا رفتن نرخ بهره هم (به جای کاهش آن) زیر فشار است. کار به جایی رسیده که حتی برخی با خود فکر میکنند وقتی سود بدون ریسک 34 - 35 درصدی در دسترس است، خر مغزمان را گاز گرفته که در شرایط پیچیده سیاسی و با این حجم از ریسک در بازار فعال شویم ! طبیعتا وقتی چنین سودی در دسترس باشد، P/E گرفتن و حرکت بازار سخت میشود؛ برای همین است که شرکتهای بزرگ با وجود چشمانداز اصلاح سیاستهای دولت و تقویت سودآوری، زمینگیر شدهاند و جریان محدود پول در بازار به سراغ شرکتهای کوچک و جمع و جور رفته که راحت بتواند با جریان پول آنها را پیش ببرد. البته نه اینکه کوچکها را گران بدانیم و انگ سفتهبازی به آنها بچسبانیم.
اتفاقا معتقدیم که در این شرایط طیف نمادهای کوچکتر باید جلودار شوند و به مرور با تحرکات خود، جریان پولهای بزرگ را قلقلک داده و راهی بازار کنند. اما بحث اصلی این است، رویدادی که باعث حرکت منسجمتر بازار و ورود جریان پول میشود، کاهش نرخ بهره و افزایش دلار نیما است. نقطه ناامیدکننده ماجرا اینجاست که بازار انتظار کاهش نرخ بهره را دارد اما دولت نهتنها تلاشی برای این موضوع نمیکند که در پی انتشار اوراقهای جدید و تشدید سیاستهای انقباضی برآمده و اثرات این موضوع را بر نرخ اخزا میبینیم. بنابراین بهتر است هرچه سریعتر بانک مرکزی و وزارت اقتصاد فکری به حال این ماجرا کنند و حداقل به مانند چند هفته گذشته، مداخله بیشتری در نرخهای فعلی داشته باشند. بهنظر تا زمانی که نرخ بهره در این سطوح قرار داشته باشد، بازار ریسک حرکت با در نظر گرفتن تحولات جنگی را نپذیرد.
و اما حرف آخر، پرسشی است که این روزها ذهنها را درگیر کرده و آن هم این است که این فضا تا چه زمانی ادامه دارد ؟