در شرایطی به مصاف معاملات چهارمین روز کاری هفته میرویم که بازار دوشنبه از یکسو نگاه به تحرکات خوب یکشنبه و کمک برخی حقوقیها و صندوقهای حمایتی به برقراری تعادل در روند معاملات داشت و از سوی دیگر حمله جنگندههای رژیم صهیونیستی به مخازن نفتی الحدیده یمن را میدید و نمیدانست در این دامنه نوسان محدود، چه باید بکند ! ریسک را بپذیرد و رو به جلو حرکت کند یا مجددا به صف فروش بنشیند !
بنابراین فضای معاملات در دقایق نخست چندان بد نبود اما با گذر از نیم ساعت ابتدایی بازار و با روشن شدن ضعف طرف تقاضا، فشار عرضهها بیشتر شد و باری دیگر شاهد تشکیل صفوف فروش در بیش از 70 درصد از نمادهای بازار بودیم. هر چند که تحرکاتی در دقایق پایانی بازار صورت گرفت اما چندان موثر نبود. در نتیجه معاملات روز گذشته شاخص کل با افت بیش از 6 هزار واحدی تا ارتفاع دو میلیون و 131 هزار واحدی عقب نشست. ارزش معاملات مجددا کاهشی شد و با افت 23 درصدی به 2.6 همت رسید و رقمی بالغ بر 880 میلیارد تومان از چرخه بازار خارج شد.
به نظر میرسد شوک ناشی از اتفاقات اخیر بطور کامل تخلیه نشده و از طرف دیگر محدودیت خاص دامنه نوسان، موضوع نقدشوندگی بازار را کمی به چالش کشیده است. واقعیت امر، از بازار دیروز انتظار بیشتری بود اما به نظر میرسد بسیاری از معاملهگران ترجیح میدهند خرید در بازار را به زمانی موکول کنند که سطح ریسکها کمی کمتر شده باشد. البته توجه به این نکته ضروری است که قبل از وقوع حادثه ترور، یعنی روز چهارشنبه بازار سهام نشانههایی از اصلاح بروز داده بود. در واقع در شرایط طبیعی هم این ذهنیت وجود داشت که بازار پس از رشد اخیر، یک افت 5 – 6 درصدی را در بسیاری از نمادها تجربه کند اما وقوع تحولات سیاسی، به فضای اصلاح بازار دامن زده و همین موضوع منجر به نگرانی بسیاری از معاملهگران شده است. البته در این بین برخی از نمادها که دارای 3 مشخصه "جذب نقدینگی" ، "جریان مثبت خبری" و "P/E پائین نسبت به تاریخچه خودشان و بازار" هستند، روند معاملاتی بهتری را تجربه میکنند. بنابراین انتظار میرود بعد از فروکش هیجان منفی، کلیت بازار دچار یک روند درجا و تعادلی باشد اما نمادهایی که اتفاقا تعدادشان کم هم نیست، بتوانند رشد کنند و به سهامدارانشان سود برسانند.
اما درخصوص دامنه نوسان باید گفت که ظاهرا قرار است محدودیت 1 درصدی ایجاد شده، تا انتهای هفته پابرجا باشد. همچنین طبق برخی تصمیمات و شنیدهها، مقرر شده که تزریق منابع برای حفظ نقدشوندگی بازار تداوم یابد. در مورد این موضوع حرف و حدیث بسیار است و برخی معتقدند اگر دامنه به 3 درصد برگردد، بازار میتواند پس از یکی دو روز اصلاح و دستبهدست شدن و بواسطه جذابیت بیشتر قیمتها باری دیگر در مسیر رشد قرار بگیرد. اما واقعیت این است که هر روز یک خبر و حادثهای در خاورمیانه داریم. نمیشود که یک روز دامنه را بالا بزنیم و روزی دیگر که موشکی روانه لبنان و یمن و سوریه و عراق میشود، آن را پائین بکشیم ! ما هم قبول داریم که اگر دامنه نوسان به 3 درصد برسد، بازار با سرعت بیشتری به تعادل میرسد اما وقتی تحولات سیاسی و جنگی قابل محاسبه و پیشبینی نیست، صبر و خرید زمان تا برقراری ثبت و آرامش، منطقیترین تصمیم خواهد بود.
بنابراین فارغ از این موضوع که بازار نیازمند اصلاح است یا خیر، باید گفت، ایجاد ثبات و آرامش و حفظ شرایط موجود حتی از بحث رشد بازار و فضای نقدشوندگی اهمیت بیشتری دارد. لذا باید کمی صبور بود تا از این بزنگاه تاریخی هم عبور کنیم. خصوصاکه این روزها زمزمههایی مبنی بر پاسخ نظامی ایران به اسرائیل مطرح میشود. البته امیدواریم آن قوه عاقله که طی این مدت فضا را به خوبی مدیریت کرده، زیر بار فشار تفکرات برخی تندروها دوام بیاورد و این بار هم از این شرایط جان سالم به در ببریم و حادثه تلخی در پیش نباشد.