استراتژی جایگزینی ارز کشورها به جای ارزهای عمدهای مثل دلار و یورو از حدود سه سال پیش در دستور کار نهادهای اقتصادی ایران بوده است و وزیر امور اقتصادی و دارایی هم همواره بر ان تاکید داشته است. البته به دلیل بالا رفتن هزینهی مبادله تجار تا پیش از این تمایلی به این روش نشان نمیدادند اما حالا با کمیاب شدن ارزهای رایج مثل دلار و یورو سخنگوی مرکزی مبادلات ارزی صمد کریمی به خبرنگار اخبار بانک میگوید: "از زمان راهاندازی مرکز مبادلات ارزی، در مورد برخی ارزها مازاد تقاضا وجود دارد و در مورد برخی دیگر مازاد عرضه. واردکنندگان این سیگنالها را دریافت کرده و در حال انطباق الگوی تجاری خود با پرتفوی ارزی کنونی هستند و این الگو را بیشتر به سمت ارزهای ملی بردهاند."
وی ادامه میدهد: "بخشی از مازاد تقاضا به سمت ارزهایی انتقال یافته که برای آنها مازاد عرضه وجود دارد."
وی در توضیح دلایل این امر میگوید: "وقتی واردکننده مشاهده میکند در طول این مدت نوسانات نرخ ارز برخی کشورها در مرکز کم بوده و به هر اندازه که بخواهند در اختیارشان قرار میگیرد، تجارت خودشان را به سمت آن کشورها شکل میدهند."
به گفته وی این تغییر رویکرد حتی در گروه صنایع بزرگ مثل خودروسازی هم دیده شده است که همواره بیشترین تقاضای ارزی را برای ارزهای رایج داشتهاند.
سخنگوی مرکز مبادلات ارزی تاکید میکند: "برخی صنایع بزرگ این تعدیل سیاست تجاری را انجام داده و به سمت کشورهایی رفتهاند که حجم صادات و وارداتشان با ایران بالاست و در خصوص واردات از ان کشورها مشکل چندانی نداریم."
وی میگوید: "بانک مرکزی از طریق مرکز مبادلات ارزی توانسته تجار و واردکنندگان را به سمت تجارت با کشورهایی هدایت کند که که روابط کارگزاری بانکی و تراز تجاری مناسبی با ایران داشته و ارزشان هم راحتتر قابل دسترس است."
به نظر میرسد جایگزینی لیر، روبل، یوآن و روپیه به جای دلار و یور با وجود بالا رفتن هزینههای مبادلاتی برای اقتصاد تحریمی ایران یکی از راهکارهای مناسب باشد و ان گونه که صمد کریمی میگوید این تغییر رویکرد بر اساس اطلاعات آماری مرکزی مبادلات ارزی کاملا محسوس است.