در حال حاضر بالغ بر ۲۰۰ میلیون کارت بانکی اعم از برداشت، اعتباری،هدیه و کیف پول در اختیار مردم قرار دارد اما این بدان معنا نیست که دارندگان این کارتها از اطلاعاتی که باید درباره این کارتها بدانند باخبرند. این مسئله اصلی ترین عاملی است که زمینه ساز وقوع سو استفاده ها از کارتهای بانکی می شود.

به گزارش پایگاه خبری اخبار بانك، تارنمای شرکت شاپرک اطلاعاتی که یک دارنده کارت بانکی باید بداند را به شرح زیر مورد اشاره قرار داده است:

خدمات پرداخت

خدمات پرداخت عبارتست از فراهم ساختن سخت افزار، نرم افزار و تجهیزات مورد نیاز برای ایجاد شبکه به نحوی که پردازش تراکنش پرداخت دارنده کارت به پذیرنده را میسر می‌سازد.

لازم به ذکر است در ارایه خدمات پرداخت چندین نهاد و مؤسسه مشارکت دارند:

•بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران: به عنوان نهاد قانونی و حاکمیتی ارایه کننده مجوز PSP به شرکت‌های متقاضی واجد شرایط
•شرکت شاپرک: به عنوان نهاد ناظر بر امور مربوط به ارایه دهندگان خدمات پرداخت با الگوی کسب و کار مشخص
•بانک: کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری عضو شبکه شاپرک
•بانک صادر کننده (Issuer Bank): بانکی است که کارت بانکی را طبق مقررات و ضوابط بانک مرکزی برای مشتریان خود صادر می‌کند.
•بانک پذیرنده (Acquiring Bank): بانکی است که حساب پذیرنده به منظور واریز وجوه مربوط به داد و ستدهای کارت‌های بانکی نزد آن مفتوح است.
•پذیرنده (Merchant): شخص حقیقی یا حقوقی است که با پذیرش کارت بانکی و با استفاده از ابزار پذیرش نسبت به فروش کالا یا ارایه خدمات به دارندگان کارت اقدام می‌نماید.
•دارنده کارت (Card Holder): شخصی حقیقی است که کارت بانکی توسط بانک به نام وی صادر شده باشد.


شرکت PSP

بدیهی است گسترش و ترویج پرداخت الکترونیکی مستلزم نصب، راه اندازی، آموزش و نگهداری پایانه‌های فروش (POS) به صورت گسترده در محل‌های فروش کالا و خدمات و همچنین راه اندازی امکانات نرم‌افزاری برای پرداخت از طریق اینترنت و موبایل است. طبق مصوبه مورخ ۳۰/۳/ ۸۳ ریاست محترم جمهوری در خصوص پول الکترونیکی، بانک‌های کشور می‌توانند پس از انعقاد قرارداد با شرکت‌های ارایه دهنده خدمات پرداخت (PSP) جهت ارایه خدمات فوق که دارای مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشند، وظیفه ارایه خدمات پرداخت را به شرکت‌های PSP محول نمایند.

ابزارهای پذیرش

پایانه فروش/کارت خوان (POS)

عبارت است از دستگاهی که با پذیرش کارت بانکی می‌تواند امکانی را فراهم کند که وجه به صورت الکترونیکی از حساب دارنده کارت به حساب فروشنده منتقل شود (تراکنش). این دستگاه الکترونیکی پس از دریافت کارت پرداخت، شناسایی و تایید آن، مجوز لازم را برای فروش کالا یا خدمات در اختیار پذیرنده کارت قرار می‌دهد. دستگاه‌های پایانه فروش علاوه بر امکان پرداخت دارای عملکردهای مختلفی از جمله پرداخت قبوض، شارژ سیم‌کارت، اعلام موجودی، دریافت صورتحساب، امکان انصراف از خرید و گزارش روزانه است که صاحبان آن را از مزایای شعبه کوچک بانکی برخوردار می‌کند.

دروازه پرداخت اینترنتی

به سیستمی که امکان انجام هر گونه عملیات خرید و پرداخت به صورت Online از طریق اینترنت را فراهم می‌نماید؛ درگاه پرداخت اینترنتی گفته می‌شود. دروازه پرداخت اینترنتی از طریق یک ارتباط امن، به سوئیچ بانک یا شرکت ارایه دهنده خدمات پرداخت متصل می‌شود و امکان برقراری ارتباط و انجام تراکنش‌های مالی را از طریق پروتکل‌های مورد استفاده توسط مؤسسات مالی فراهم می‌کند. با استفاده از این سیستم امکان خرید کالا یا خدمات، پرداخت قبوض، خرید شارژ و... از طریق اینترنت امکان پذیر می‌باشد.

دروازه پرداخت از طریق تلفن همراه

این سیستم امکان هر گونه عملیات خرید و پرداخت از طریق تلفن همراه را فراهم می‌آورد. هدف از ایجاد سیستم دروازه پرداخت تلفن همراه، فراهم آوردن امکان پرداخت‌های مالی از طریق تلفن همراه برای مشتریان بانک می‌باشد. این سیستم به دارندگان حساب بانکی، امکان انجام تراکنش‌های مالی نظیر خرید کالا و خدمات، پرداخت قبوض، خرید شارژ، دسترسی به موجودی گردش حساب بانکی و... از طریق تلفن همراه را خواهد داد.

دستگاه خودپرداز (ATM)

دستگاه خودپرداز عبارت است از دستگاهی که با شناسایی مشتری از طریق کارت بانکی یا ابزارهای شناسایی الکترونیکی نظیر آن، امور تحویلداری شعبه بانکی را به صورت الکترونیکی و بدون نیاز به اپراتور انجام می‌دهد. این دستگاه الکترونیکی به مشتریان بانک این امکان را می‌دهد تا در هر زمان دلخواه به وسیله قرار دادن کارت بانکی/پرداخت در دستگاه و وارد کردن رمز کارت از حساب خود پول دریافت کرده یا تراز حساب بانکی خود را وارسی کنند بدون اینکه نیاز به شمارشگر انسانی باشد. خودپرداز همچنین امکان واریز پول یا چک، جابجایی پول میان حساب‌های بانکی، پرداخت قبوض، خرید شارژ و... را برای مشتریان فراهم می‌کند.

کارت‌های پرداخت

هر نوع کارت پلاستیکی اعم از مغناطیسی یا هوشمند، شناسه الکترونیکی یا دیگر ابزارهای مشابه که استفاده از آن بعد از شناسایی و تایید منجر به نقل و انتقال وجه، برداشت یا بدهکار شدن یک حساب بانکی شده یا به هر شکل دیگری قدرت خرید و پرداخت را در اختیار دارنده آن قرار می‌دهد، کارت پرداخت نامیده می‌شود.

انواع کارت‌های پرداخت

اعتباری

نوعی کارت پلاستیکی با نوار مگنت و ماهیت با نام و چرخشی یا غیر چرخشی است و چنانچه از نامش پیداست مقدار معینی اعتبار مالی در اختیار صاحب کارت قرار می‌دهد. قرار دادن میزان اعتبار از طرف بانک یا مؤسسات صادر کننده با توجه به سابقه حساب دارنده کارت، میزان گردش مالی حساب در طول یک دوره زمانی خاص و میزان درآمد یا توانایی مالی دارنده کارت صورت می‌گیرد. دارنده کارت نیز پس از مصرف اعتبار کارت خود در پایان ماه و بر اساس صورتحساب ارسالی اقدام به تأمین سقف اعتباری خود می‌نماید.

نقدی

نوعی کارت پلاستیکی با نوار مگنت و با نام است که بارزترین ویژگی آن اتصال به حساب دارنده کارت است. میزان موجودی کارت نقدی بر اساس حساب بانکی دارنده کارت و فقط به اندازه موجودی مانده حساب تعیین می‌شود و به هنگام استفاده از کارت از حساب دارنده کارت به همان میزان کسر شده و پس از به پایان رسیدن تاریخ انقضاء کارت، دارنده یا مجدداً درخواست تمدید می‌نماید یا کارت از درجه اعتبار ساقط می‌شود. همچنین دریافت وجه یا خرید کالا و خدمات صرفاً به اندازه موجودی حساب دارنده کارت، امکان پذیر بوده و اضافه بر موجودی امکان پذیر نمی‌باشد.

کارت‌های پیش پرداخت

کارت خرید

نوعی کارت پلاستیکی با نوار مگنت، با نام و بدون قابلیت برداشت نقدی است که از قبل مبلغ آن پرداخت شده و توسط صادر کننده کارت شارژ می‌شود و به نام دارنده کارت صادر می‌شود. کارت خرید معمولاًٌ توسط سازمان‌ها و ادارات به مؤسسات صادر کننده سفارش داده شده و جایگزین بن‌های کاغذی برای ارایه خدمات به کارمندان می‌باشد.

کارت هدیه

کارت هدیه نوعی کارت مگنت، مبلغ دار و بی نام می‌باشد که با مبلغ معین صادر می‌شود و به دارنده آن اجازه می‌دهد به دفعات دلخواه تا سقف موجودی کارت به خرید کالا و خدمات از شبکه پذیرندگان کارت یا فروشگاه‌های مجازی (محیط اینترنتی) اقدام نمایند.

نکات امنیتی جهت دارندگان کارت

در خصوص چگونگی امن سازی کارت‌های بانکی، مهم‌ترین موضوعی که در مبحث امنیت پرداخت‌های الکترونیک می‌بایست به آن توجه کرد؛ حفاظت از رمزهای عبور است.

رمزها و اطلاعات محرمانه کارت:

•رمز اول کارت: مختص استفاده از ابزارهای فیزیکی نظیر خودپرداز (ATM) و پایانه‌های فروشگاهی (POS) می‌باشد.
•رمز دوم کارت: جهت خرید از سایت‌های فروش اینترنتی و پرداخت‌های موبایلی استفاده می‌شود. این رمز همراه با اطلاعات تکمیلی کد سه رقمی CVV۲ و تاریخ انقضای کارت که روی کارت درج شده‌اند فرآیند خرید از سایت‌های اینترنتی را کامل می‌نمایند؛ لذا حفظ محرمانگی کلیه این اطلاعات ضروری است و تاکید می‌گردد.
نکات ایمنی درباره اطلاعات کارت

در خصوص محرمانگی کلیه اطلاعات کارت رعایت موارد ذیل لازم است:

•از نگهداری رمز عبور در کنار کارت خود خودداری نمایید.
•کارت و رمز عبور خود را برای دریافت وجه یا خرید الکترونیک در اختیار سایر اشخاص (حتی فروشنده مغازه) قرار ندهید.
•در هنگام وارد نمودن رمز خود مراقب باشید کسی متوجه آن نشود.
•هر چند وقت یک‌بار نسبت به تغییر رمز کارت‌های بانکی خود اقدام نمایید.
•از انتخاب رمزهای ساده مانند ۱۲۳۴، شماره شناسنامه یا تاریخ تولد خودداری نمایید.
•از دور انداختن رسیدهای برداشت یا خرید خود، بدون معدوم کردن آن‌ها خودداری نمایید.
•سایر افراد جهت واریز وجه یا انتقال به حساب شما به اطلاعات محرمانه کارت شما نظیر رمزهای اول یا دوم، CVV۲ و تاریخ انقضا، نیازی ندارند و تنها داشتن شماره کارت ۱۶ رقمی شما که روی کارت درج شده است؛ کافی است