بهرام راد: طی دو سال گذشته بازار سکه و طلای کشور دچار نوسانات شده و به زعم بسیاری از کارشناسان اقتصادی صنعت طلاو جواهر کشور در یک رکود به سر می‌برد و از طرف دیگر نگرش مردم نسبت به طلا تغییر کرده و افراد جامعه از طریق خرید سکه به سوی سرمایه‌گذاری حرکت می‌کنند که این کار می‌تواند تاثیراتی روی اقتصاد کشور داشته باشد.

به گزارش پايگاه خبري اخبار بانك، طی دو سال گذشته بازار سکه و طلای کشور دچار نوسانات شده و به زعم بسیاری از کارشناسان اقتصادی صنعت طلاو جواهر کشور در یک رکود به سر می‌برد و از طرف دیگر نگرش مردم نسبت به طلا تغییر کرده و افراد جامعه از طریق خرید سکه به سوی سرمایه‌گذاری حرکت می‌کنند که این کار می‌تواند تاثیراتی روی اقتصاد کشور داشته باشد. 

همچنین با توجه به برگزاری انتخابات آمریکا در هفته گذشته و تاثیر این انتخابات روی بازارهای جهانی به خصوص طلا به سراغ محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر رفتیم تا با وی در مورد مسائل مختلف حول محور طلا از تاثیر انتخابات آمریکا روی قیمت طلا تا نوسانات اخیر بازار سکه و طلا گفت‌وگو کنیم. در گفت‌وگوی روزنامه آرمان با وی، پیش‌بینی رئیس اتحادیه طلا و جواهر از قیمت سکه وطلا در شب عید و همچنین موضوعات مختلفی چون تاسیس بانک طلا، رکود بازار مصنوعات طلا، تغییر نگرش سنتی مردم به طلا و جواهر، پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی، تاثیر تصمیمات سیاسی بر قیمت سکه، صادرات و واردات طلا، قاچاق مصنوعات طلا و... مطرح شده است. متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

به عنوان سوال اول می‌خواستم تحلیل شما را از تاثیر انتخابات آمریکا روی قیمت طلا در بازارهای جهانی بدانم و اینکه آیا انتخاب اوباما یا رامنی می‌توانست تاثیر بهتر یا بدتری روی بازارهای جهانی داشته باشد؟

روند قیمت طلا در چند ماه گذشته در بازارهای بین‌المللی تحت تاثیر انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قرار داشت و ظرف ۵/۱ماه گذشته روند نزولی قیمت طلا کاملا مشهود بود و کاهش حدود ۵/۴درصد بهای طلا طی این مدت نشان‌دهنده وخامت اوضاع اقتصادی آمریکا و دیگر کشورهاست. یکی از علل اصلی کاهش قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی سیاست‌های انبساطی دولت اوباما برای برون‌رفت از بحران اقتصادی طی این مدت بوده است. به نوعی رقبای انتخاباتی آمریکا بیشترین وقت و نیروی خود را پیرامون مباحث اقتصادی صرف کردند و این موضوع بیشترین توجه دو نامزد را به خود جلب کرده بود. می‌توان گفت این حدود ۵/۴ درصد کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی نتیجه مباحث انتخاباتی اوباما و رامنی بود و همین موضوع کاملا بر بازارهای جهانی اثر خود را بر جای گذاشت. البته روند نزولی قیمت طلا خیلی از کسانی که مترصد سرمایه‌گذاری روی طلا بودند را پشیمان کرد و در نتیجه در بازارهای جهانی یک کاهش تقاضا به چشم خورد. در حال حاضر نیز اگر درخواست کشور هند برای خرید طلا وجود نداشت شاید کاهش قیمت طلا نیز بیش از این بودیم. در یکی دو روز قبل از ششم نوامبر روز برگزاری انتخابات در آمریکا، قیمت‌ها در بازارهای جهانی ثابت مانده بود ولی با مشخص شدن نتیجه انتخابات بلافاصله بازار به این انتخابات واکنش نشان داد و طلا در بازارهای جهانی گران شد.

به بازار داخل بپردازیم، به نظر شما این نوسانات بازار طلا طی یک سال اخیر آیا طبیعی بوده است و اصولا چه مولفه‌هایی روی قیمت‌های داخلی طلا موثراست؟

اصولا در همه کالاها به جزء مواقعی که وضعیت اضطراری بوده این نوسانات طبیعی است و اصلا یکی از مباحث اصلی اقتصاد حرکت منحنی‌وار و سینوسی شاخص‌ها و قیمت‌ها قلمداد می‌شود. این نوسانات همیشه در طول تاریخ روی شاخص‌های قیمت و همچنین بازارها و بورس‌های بین‌المللی وجود داشته است. قیمت طلا نیز از همین فرمول تبعیت می‌کند و از سال ۲۰۰۸ به خصوص بعد از به وجود آمدن بحران مسکن در آمریکا این نوسانات بیشتر شد. قیمت طلا در کشور ما نیز ناشی از قیمت جهانی است و به جزء نوسانات جهانی قیمت طلا، این روزها نوسانات نرخ ارز نیز همزمان باعث شده است که قیمت طلا بیشتر شود و این نکته را نیز باید گفت که ممکن است در طول روز بیش از ۱۵ مرتبه قیمت طلا در باراز داخل نوسان داشته باشد. برای این نوسانات شما نمی‌توانید بگویید چرا؟ و این چرایی طبیعی است و گاهی اوقات بعضی می‌پرسند چه زمانی قیمت‌ها ثابت می‌شود که در پاسخ باید گفت هیچ زمانی قیمت‌ها ثابت نمی‌شوند و همیشه در نوسان هستند و این ثبات و نوسان قیمت‌ها در بازار در دست کسی نیست.

پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی که زمزمه آن، این روزها شنیده می‌شود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بانک مرکزی هر موقع وقت این کار باشد، این عمل را انجام می‌دهد و پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی یک اهرم کنترلی و نظارتی محسوب می‌شود و این بانک هر وقت بازار به تنظیم نیاز داشته باشد مبادرت به این اقدام می‌کند و بنابراین این موضوع در ید این بانک است و هر موقع این امر را صلاح بداند به پیش فروش سکه خواهد پرداخت.

آیا می‌توان در بازار سکه و طلای کشور قیمت‌ها را با این گونه اقدامات تعیین کرد؟

اصولا قیمت‌ها دستورپذیر نیستند و این عرضه و تقاضا است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند، به بیان دیگر قیمت جهانی طلا در بازارهای جهانی تعیین می‌شود و قیمت طلا در داخل کشور نیز متاثر از قیمت جهانی طلا و همچنین نرخ ارز است که این نرخ در حوزه بانک مرکزی بوده و همه مسائل آن از جمله تعیین قیمت و نظارت و سیاستگذاری در اختیار این مجموعه است.

با توجه به ممنوعیت واردات مصنوعات طلا، در بازار همچنان مصنوعات طلای کشورهای دیگر را مشاهده می‌کنیم، در این‌باره چه نظری دارید؟

این موضوع را دیگر شاهد نیستیم و آنقدر در بازار رکود وجود دارد که مصنوعات ایرانی به فروش نمی‌رسد، چه برسد به مصنوعات خارجی و اصولا ورود مصنوعات طلا به کشور ممنوع بوده و اگر در بازار مصنوعات طلا باشد آن به صورت غیرقانونی و قاچاق به کشور وارد شده است و با توجه به رکودی که وجود دارد اصلا کسی مصنوعات طلا را خریداری نمی‌کند که کسی بخواهد آن را حتی به صورت قاچاق و غیرقانونی وارد کشور کند.

به رکود در بازار طلای کشور اشاره کردید، این رکود چه میزان برای کارگاه‌های طلاسازی کشور مشکل ایجاد کرده است؟

طبیعی است که مصرف، تولید را به دنبال دارد و اگر مصرف نباشد طبیعتا تولید نیز نخواهد بود، طلا و جواهر جزء واجبات و کالاهای اساسی مردم شمرده نمی‌شود و در سبد مصرف مردم وجود ندارد.معمولا کسی بخواهد پول اضافی داشته باشد آن را به طلا تبدیل می‌کند. وقتی که مردم مصنوعات طلا را خریداری نکنند طبیعی است که تولید آن با افت مواجهه می‌شود و در حال حاضر این موضوع روی داده است و برخی از کارگاه‌های تولید طلا و جواهر یا تعطیل شده‌اند یا در حالت نیمه‌تعطیل قرار دارند و به طور کلی وقتی برآورد می‌شود، تولیدات آنها به حداقل رسیده و بسیاری از واحد‌ها در این رکود دوام نیاورده‌اند و به تعطیلی کشیده شده‌اند و علت آن عدم مصرف و فروش و رکود در بازار طلا و جواهر است.

در این رکود بازار آیا صادرات مصنوعات طلا امکان‌پذیر است؟

صادرات طلا به خاطر شرایط خاص کشور ممنوع شده و خروج طلا از کشور ممکن نیست و به همین دلیل است که صنعت طلا و جواهر کشور با یک افت شدید در تولید، دچار آسیب شده است و فکر می‌کنم باید تدابیر مناسی در این زمینه اندیشیده شود.

آیا آمار دقیقی از میزان اشتغال صنعت طلاو جواهر چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم وجود دارد؟

به طور متوسط بین ۳۰ تا ۳۵ هزار واحد تولیدی و توزیعی طلا و جواهر در کشور مشغول به فعالیت هستند که حدود ۵۰۰ هزار نفر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم دارای شغل کرده است و وقتی که با افت تولید و رکود مواجه شویم، طبیعتا میزان اشتغال نیز صدمه جدی می‌بیند، کسی که ویترین طلافروشی را چینش می‌کند، فردی که دزدگیر مغاره را نصب می‌کند، کسی که جعبه جواهرات را می‌سازد، فردی که وسایل بسته‌بندی و کادویی برای طلافروشان تهیه می‌کند از جمله مشاغلی محسوب می‌شوند که به صورت غیرمستقیم از این صنعت ارتزاق می‌کنند و اینها در حال حاضر با افت اشتغال و درآمد روبه‌رو هستند و هر لحظه ممکن است شغل خود را از دست بدهند.

می‌توان این را گفت که نگرش مردم به طلا تغییر کرده و افراد از طریق خرید سکه به دنبال سرمایه‌گذاری هستند؟

نگرش مردم به طلا طی دو سال گذشته با توجه به نوساناتی که قیمت طلا داشته تغییر یافته و مردم بیشتر به سوی خرید طلا و سکه به عنوان ذخیره و سرمایه‌گذاری سوق یافته‌اند و این نگرش مردم که نوعی تغییر نگرش اجتماعی محسوب می‌شود باعث شده که مردم مصنوعات طلا را خریداری نکنند و بیشتر به سراغ خرید سکه به خصوص سکه تمام بهار آزادی بروند و این تغییر نگرش خواه ناخواه به وجود آمده است. یک موضوعي که باعث تاسف شده، اين است که صنعت طلاوجواهر کشور دچار آسيب شده و اين آسيب متاثر از اين است که نگرش مردم نسبت به طلا ديگر به شکل سنتي نيست و فقط معطوف به خريد سکه شده است. تا يک سال گذشته بيشتر خريد طلا مربوط به خريد طلا و زيورآلات براي زينت و استفاده شخصي بود، ولي متاسفانه از يکسال اخير تاکنون اکثر خريدها معطوف به سکه و بيشتر جنبه ثروت‌اندوزي پيداکرده است. بيشتر خريد مردم به سمت سکه بهار آزادي بوده و همين موضوع بازار مصنوعات طلا را با رکود جدي مواجه کرده است و به نوعي مي‌توان گفت بازار مصنوعات طلا که بيشتر براي زينت و استفاده شخصي به کار گرفته مي‌شد از يکسال اخير تاکنون وارد يک رکود جدي در خريد و فروش شده است.

نظرتان درباره خارج کردن طلاها از دست مردم و به کار گرفتن آن در چرخه تولید و اشتغال و همچنین تعادل بازار چیست؟

ما پیشنهاد تاسیس بانک طلا را به بانک مرکزی ارائه کرده‌ایم ولی تاسیس چنین بانکی از عهده اتحادیه کشوری طلاو جواهر خارج است و به بانک‌ها چنین پیشنهادی را دادیم که یک بانکی به نام بانک طلا درست کنند که این بانک، طلاها و ذخایر طلایی که در دست مردم است را جمع‌آوری کند و توسط این بانک در بخش‌های اقتصادی برای رونق تولید و همچنین ایجاد اشتغال به کار گرفته شود.آمار دقیقی از میزان طلای موجود در نزد مردم بنده ندارم و چنین آماری را باید از بانک مرکزی درخواست کنید. ما سازوکار این بانک را طراحی کردیم و باید یکی از بانک‌های کشور پیشقدم این کار شود و ما اطلاعات و سازوکارهای مربوطه را در اختیارشان خواهیم گذاشت، البته بانک طلا در دنیا سابقه‌ای طولانی دارد و می‌تواند الگویی خوب محسوب شود و در مجموع تاسیس چنین بانکی به نفع اقتصاد کشور است و در بخش اشتغالزایی و صادرات مثمرثمر خواهد بود. همچنین این اقدام باعث ثبات و آرامش بازار طلا خواهد شد. منتها این پیشنهاد ما هنوز به طور جدی مورد مخاطب بانک مرکزی و به طور کلی شبکه بانکی کشور قرار نگرفته است و ما این آمادگی را داریم که با بانک‌ها برای انجام چنین طرحی همکاری همه جانبه را به جای آوریم.

در حال حاضر آیا صرافی‌های میدان فردوسی از شما مجوز دارند؟

به طور کلی اتحادیه‌ها نمی‌توانند مجوز صرافی صادر کنند و صرافی‌ها باید از بانک مرکزی مجوز خود را اخذ کنند ولی اگر کسی بخواهد به عنوان یک واحد کسبی از ما مجوز بگیرد می‌تواند. این مجوز برای خرید و فروش سکه به صرافی‌ها داده می‌شود نه برای مبادلات ارزی و همانگونه که عرض کردم تنها مرجع برای صدور مجوز صرافی بانک مرکزی است و صرافی‌ها هم تحت نظارت بانک مرکزی هستند. بسیاری از صرافی‌ها به جزء مجوز بانک مرکزی می‌خواهند عضو و زیرمجموعه یک اتحادیه هم باشند و می‌آیند یک مجوز کسب نیز از اتحادیه طلا و جواهر می‌گیرند و هر فردی که بدون مجوز بانک مرکزی اقدام به تاسیس صرافی کند تخلف کرده و با وی برخورد خواهد شد.

پیش بینی شما به عنوان رئیس اتحادیه طلاو جواهر از قیمت طلا و سکه، به خصوص در ایام شب عید چیست؟

ببینید پیش‌بینی قیمت طلا حتی برای یک لحظه دیگر ممکن نیست، چه برسد به شب عید و حتی برای دو روز دیگر. نمی‌توان بازار را رصد کرد، بنابراین اجازه دهید به طور روزانه قیمت‌ها را رصد کنیم و ببینیم چه اتفاقی در شب عید می‌افتد و آنقدر مسائل اقتصادی و سیاسی توامان با هم سریع اتفاق می‌افتد که این سرعت، تغییرات را هر لحظه به وجود می‌آورد و قدرت پیش‌بینی را از ما سلب می‌کند.

جنابعالی به مسائل اقتصادی و سیاسی هم اشاره کردید، چه میزان تصمیمات سیاسی در سطح کلان بر مقولات مهم اقتصادی مانند قیمت طلا و نرخ ارز تاثیر می‌گذارد؟

مسائل سیاسی به نوعی خارج از حیطه مسائل اقتصادی نیست، همیشه مسائل اقتصادی تحت تاثیر مسائل سیاسی بوده و به نوعی مسائل اقتصادی تابعی از مسائل سیاسی است و برعکس این موضوع نیز ممکن است رخ دهد و هر دو مسئله به یکدیگر تاثیر بسزایی دارند. به طور مثال در حوزه بین‌المللی این سرمایه‌داران هستند که تعیین می‌کنند چه کسی رئیس‌جمهوری آمریکا شود و این امر را می‌توان تاثیر مسائل اقتصادی بر مسائل سیاسی قلمداد کرد، به همین ترتیب مسائل سیاسی و اقتصادی در سطح جهان همدیگر را پوشش می‌دهند.

منبع:آرمان