بانک ها به مثابه سیاه چاله های فضایی

مهدی حسن زاده-رشد نقدینگی در 2 ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به حدود 30 درصد رسید. با این حال بازار و اقتصاد در عطش نقدینگی به سر می برد.

مروری بر آمارهای پولی و بانکی منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد که همچنان روند 2 سال اخیر در زمینه ورود نقدینگی به بانک ها ادامه دارد، اما این سوال مطرح است که چرا این نقدینگی به بخش های نیازمند از جمله واحدهای صنعتی کوچک و بازار گرفتار کمبود نقدینگی نمی آید؟

بانک ها اکنون در شرایطی قرار دارند که رشد نقدینگی همراه با رکود فراگیر و نرخ سود سپرده بانکی بالاتر از تورم، مردم را به سمت سپرده گذاری در بانک ها کشانده است، چرا که با وجود چند نوبت کاهش نرخ های سود، باز هم سپرده گذاری در حال حاضر از هر فعالیت اقتصادی راکد دیگری سودآورتر است. اما به دلایل متعددی بانک ها با پدیده قفل شدن منابع مواجه هستند.

یعنی با وجود ورود نقدینگی به بانک ها، این نقدینگی در قالب افزایش بدهی دولت به نظام بانکی، راکد شده  وفعالیت های بنگاهداری بانک ها، عدم امکان فروش املاک و دارایی های مازاد بانکی به دلیل رکود و تعهدات سنگین بانک ها به سپرده گذاران برای پرداخت سودهای سپرده بالای 20 درصدی که در یکی دو سال اخیر جذب شده، موجب شده است که بانک ها مانند سیاه چاله های فضایی، منابع را به درون خود بکشند و از خود بیرون ندهند.

این جا یکی از سخت ترین جراحی های اقتصاد را می طلبد. جراحی نظام بانکی که برای رفع معضلات چند ده و بعضا چند صد هزار میلیارد تومانی بانک ها، از معوقات 90 هزار میلیارد تومانی تا بدهی 128 هزار میلیارد تومانی دولت به بانک ها، وضعیت نزدیک به ورشکستگی برخی بانک ها و موسسات و عملیات شبه ربوی در بخشی از نظام بانکی نسخه ای کارآمد ارائه دهد.