بانک ها به کدام پول سود نمی دهند؟

محمد طزری: قصد داریم در چند مطلب کمی بیشتر در رابطه با کیفیت سود و زیان در بانکهای کشور صحبت کنیم و مطلبی پیش رو بر اساس اطلاعات ۶ ساله ۱۶ بانک کشور از سال ۱۳۸۷ لغایت ۱۳۹۲ است .

۱- منابع بانکهای کشور از دوحالت خارج نیست یا اینکه منابع مالکیتی هستند یا منابع وکالتی هستند.

۲- منابع وکالتی در واقع منابع سپرده های سرمایه گذاری هستند که بانکها به مانده آنها سودی بعنوان سود علی الحساب پرداخت می کنند این سپرده ها شامل سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت است.

۳- منابع مالکیتی شامل حقوق صاحبان سهام و بدهیهای غیر از سپرده های سرمایه گذاری هستند.

۴- بانکها مکلفند منابع وکالتی در اختیار خود را صرف پرداخت تسهیلات و یا خرید اوراق و یا سرمایه گذاری ها و مشارکتها کنند به عبارتی بانکها باید منابع وکالتی را به مصرف دارایی مولد برسانند و سود مصرف این منابع تماما متعلق به سپرده گذاران است و بانکها فقط حق دریافت حق الوکاله از سپرده گذاران بابت بکار انداختن منابع آنان دارند لذا اگر بانکی منابع وکالتی را که جذب کرده با بالاترین نرخ ممکن نیز به مصرف برساند سود حاصله متعلق به بانک نبوده بلکه تمامی عواید آن به سپرده گذاران تعلق گرفته و بانک فقط مجاز به دریافت حق الوکاله است.

۵- بانکها می توانند منابع مالکیتی در اختیار خود را به هر مصرفی که بخواهند برسانند فقط باید اصل این منابع را در هنگامی که متعلق به دیگران (بدهی) است به صاحبان آنها مسترد کنند بنابراین بانکها در برابر منابع مالکیتی مکلف به پرداخت سود نیستند در ضمن اگر این منابع را با بالاترین نرخ ها نیز به مصرف برسانند کل سود حاصله متعلق به بانک (صاحبان سهام) است.

۶- با مطالب فوق خیلی بدیهی است بانک ها بدنبال جذب منابع مالکیتی باشند زیرا اولا سودی بابت این منابع نمی پردازند در ثانی هر چه از محل آن سود کنند متعلق به خودشان است نه صاحبان منابع، اما ماجرا این است مردم هم با توجه به شرایط اقتصادی بطور هوشمندانه دیگر وجوه شان را بطور رایگان (مالکیتی ) در اختیار بانکها قرار نمی دهند مگر اینکه مجبور باشند.

۷- پس منابع وکالتی چه سودی برای بانکها دارد؟ بطور طبیعی مصرف این گونه منابع تنها سودی که دارد همان حق الوکاله است که در حال حاضر حداکثر می تواند ۲/۵٪ منابع تودیعی باشد اما بانکها از اینکه به هر حدی این منابع را گران بفروشند نفعی نمی برند.